Witaminy z grupy B
Witaminy to substancje organiczne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ich niedobory wywołują niepożądane objawy.
Czym są witaminy
Najogólniej mówiąc, witaminy to substancje organiczne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, których on sam nie może wytworzyć, muszą być więc dostarczane z pokarmem. Witaminy są na tyle niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, że ich niedobory wywołują niepożądane objawy, tzw. awitaminozy, z których część może wręcz powodować śmierć.
Grupa B
Generalnie, witaminy dzieli się na rozpuszczalne w tłuszczach i rozpuszczalne w wodzie, witaminy z grupy B należą do tej drugiej. Odpowiadają za prawidłowy rozwój i funkcjonowanie układu nerwowego oraz syntezę krwi, a także podziały komórek, jednak poszczególne witaminy działają trochę inaczej. Przyjrzyjmy się im.
Witamina B1
Inaczej tiamina. Spełnia w organizmie wiele funkcji, a przede wszystkim bierze udział w oddychaniu komórkowym, wpływa na metabolizm węglowodanów, tłuszczów i aminokwasów. Jest także niezbędna dla rozwoju układu nerwowego, przewodu pokarmowego i układu krążenia. Jej niedobór powoduje chorobę beri-beri, która objawia się drżeniami mięśni i osłabieniem, zanikiem otoczki mielinowej w nerwach, niewydolnością serca i zaburzeniami ze strony układu nerwowego i pokarmowego.
Źródłami tiaminy są: wieprzowina, wątroba, pełne ziarna zbóż, drożdże, warzywa liściaste, płatki owsiane oraz orzechy.
Witamina B2
Inaczej ryboflawina. Stymuluje wzrost i ogólną odporność organizmu. Podobnie jak tiamina jest niezbędna do prowadzenia procesu oddychania komórkowego, a także do produkcji hemoglobiny oraz do regeneracji skóry. Gdy w organizmie jest jej za mało, dochodzi do zapalenia skóry i błon śluzowych, pękania kącików ust, zahamowania wzrostu, zapalenia spojówek oraz nadmiernej wrażliwości na światło.
Jej źródłami są: nabiał, jaja, ryby, mięso, wątroba, drożdże oraz pełne ziarna zbóż.
Witamina B6
Inaczej pirydoksyna. Jest niezbędna do prawidłowego wytwarzania krwi, przede wszystkim erytrocytów, czyli czerwonych krwinek. Wspiera zaopatrzenie komórek nerwowych w glukozę, przez co też wspiera układ nerwowy. Bierze także udział w metabolizmie aminokwasów. Niedobór pirydoksyny powoduje zmiany w układzie nerwowym, w tym objawy padaczkowe, a poza tym zmiany w szpiku kostnym, anemię, ogólne zmęczenie, stany lękowe i depresję.
Źródłem pirydoksyny są: mleko, jaja, mięso, ryby, wątroba, orzechy i drożdże.
Witamina B12
To kobalamina. Jest konieczna w procesie prawidłowego krwiotworzenia, syntezy kwasów nukleinowych, w tym DNA, a także węglowodanów, lipidów i białek. Jej niedobór powoduje anemię złośliwą, uszkodzenie układu nerwowego, które mogą się nie cofnąć po wyrównaniu zapotrzebowania.
Źródłem kobalaminy są: mleko, jaja, mięso, wątroba, nerki, ryby oraz ostrygi.
A inne numery?
Co z pozostałymi numerami? Okazało się, że część substancji, które wcześniej uważano za witaminy z grupy B, pełnią na tyle oddzielne i ważne funkcje, że przypisano je do innych grup witamin. Na przykład: witamina B3, niacyna – obecnie nazywana jest witaminą PP, witamina B7, biotyna – witaminą H. Podobnie stało się z witaminą B5 znaną obecnie pod nazwą kwasu pantotenowego oraz witaminą B9 – kwasem foliowym. Inne substancje, które uważano za witaminy z grupy B, obecnie w ogóle nie są uważane za witaminy.
Bibliografia
Balk E. i in., Vitamin B6, B12, and folic acid supplementation and cognitive function, Archives of Internal Medicine 2007, vol. 167, s. 21–30, online.
Brzozowska A. i in., Witaminy i składniki mineralne jako suplementy diety, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 2005, t. 4, nr 5, s. 5–16, online.
Ciborowska H. i Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, wyd. IV, PZWL, Warszawa 2014, s. 123–131.
W tej samej kategorii